Fifo ve lifo yöntemleri açıklaması

Uzun zaman önce yazdığım iki satırdan dolayı insanlar bloğuma geliyordu. Ben de aradıklarını bulsunlar en azından diye bu konuda diğer notlarımı da paylaşmak istedim.

İlk giren ilk çıkar yöntemi İngilizce “First in first out” kelimelerinin baş harflerinde oluşan F.I.F.O yöntemi olarak adlandırılır.

Bu yöntemin uygulanmasında stoğa alınan ilk madde ve malzeme üretime verilme aşamasında stoğa giriş sırasına göre ambardan çıkarılır. Önce satın alınan ilk madde ve malzeme önce üretime verilir. Sonradan satın alınanlar, öncekiler üretime verilmeden stoktan çıkarılmaz. Ambardaki stok düzeni de bu uygulamaya imkan verecek biçimde organize edilmelidir. Özellikle zaman içerisinde bozulma, çürüme ve verim düşüklüğü gösterebilecek ilk madde ve malzemeler kullanan işletmeler için uygun bir yöntemdir. Hesap olarak dikkate alındığında ilk madde ve malzeme fiyatlarının düşüş gösterdiği, daha genel anlamda fiyatlar genel seviyesinin devamlı düşüş gösterdiği ekonomilerde uygulanması uygundur. Fiyatların yükselme gösterdiği dönemlerde uygulandığında; önce satın alınan ilk madde ve malzemelerin maliyetinin stoktakilere göre düşük olması nedeniyle ilk madde ve malzeme maliyetleri olduğundan düşük olarak gerçekleşeceğinden, işletmenin karı olduğundan daha yüksek hesaplanır. Bu da fazladan vergi veya kar payı ödemesi nedeniyle işletmenin aktiflerini eritir.

Örnek: Fifo yöntemine göre hazırlanmış stok kartı

Tarih		Giren			Çıkan			Kalan
	Miktar	Fiyat	Tutar	Miktar	Fiyat	Tutar	Miktar	Fiyat	Tutar
01/10/08	200	300	60.000				200	300	60.000
01/10/08	250	320	80.000				200 250	300 320	60.000 80.000
06/10/08				180	300	54.000	20 250	300 320	6.000 80.000
12/10/08	250	350	87.500				20 250 250	300 320 350	6.000 80.000 87.500
18/10/08				20 240	300 320	6.000 76.800	10 250	320 350	3.200 87.500
22/10/08	280	355	99.400				10 250 280	320 350 355	3.200 87.500 99.400
27/10/08				10 230	320 350	3.200 80.500	20 280	350 355	7.000 99.400
31/10/08				20 230	350 355	7.000 81.600	50	355	17.750
Toplam	980		326900	930		309150

Kısaca F.I.F.O yöntemini anlattıktan sonra tekrar L.I.F.O üzerinde durmak istemiyorum. Yukarıdakilerin tersi olarak düşünebilirsiniz. Bunun yanında çok daha ayrıntılı bilgiyi Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Bölümü hocalarında Prof. Dr. Süleyman Yükçü hocamızın “Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi” kitabından edinebilirsiniz. Başucu kitabınız olmasında yarar var. Ben buraya sadece stok kartını çizdim ama bu işlemlerin nasıl muhasebeleştirileceğini, deftere ne şekilde aktarılacağını tek tek en ince ayrıntılarına kadar okuyabilirsiniz.